จักรเย็บผ้า

 

จักรเย็บผ้า เป็นอุปกรณ์ตัดเย็บที่สำคัญมาก เพราะการเย็บด้วยมือสำหรับชิ้นงานใหญ่ๆ เช่น เสื้อผ้า นั้น ใช้เวลานานเกินไป ฝีเข็มก็ตรงบ้างเบี้ยวบ้าง แต่จะเลือกซื้อจักรแบบไหน ก็ต้องเลือกให้ตรงกับการใช้งานหลักของเรา เพราะมีตั้งแต่ราคาหลักร้อย (จักรมือถือ) ถึงหลักหมื่นหลักแสน ถ้าจำแนกตามการนำไปใช้ในงานตัดเย็บ อาจจำแนกเป็น 3 แบบ

จักรธรรมดา-จักรเล็ก-จักรหัวดำ-จักรไฟฟ้า
 
จักรกลุ่มนี้ใช้ตัดเย็บทั่วไปในครัวเรือน สำหรับตัดเย็บเสื้อผ้า กระเป๋า ผ้าม่าน งานฝีมือ มีตั้งแต่ราคาสามสี่พันถึงหลักหมื่น ถ้าซื้อเพื่อใช้ซ่อมแซมเสื้อผ้าเล็กๆน้อย เลือกที่ราคาไม่ต้องสูงมากก็ได้ค่ะ ซื้อที่ราคาสูง แล้วนานๆ ใช้งานสักครั้งแล้วไม่หมั่นดูแลหยอดน้ำมัน จักรมีโอกาสขึ้นสนิมและฝืดได้ค่ะ

จักรหัวดำ เป็นจักรที่คุ้นตา เพราะสมัยก่อนแม่บ้านส่วนใหญ่ต้องมีไว้ใช้งาน เป็นจักรแบบใช้เท้าถีบให้สายพานขยับเพื่อเคลื่อนฝีเข็ม สายพานของจักรหัวดำเป็นหนังเส้นกลมหนาประมาณ 6-8 มิล ยาวประมาณเมตรกว่า เพราะว่าต้องคล้องผ่านแกนหมุนเข็มลงไปที่แกนหมุนเท้าถีบด้านล่าง ใช้เดินฝีเข็มตรงเป็นหลัก เป็นจักรเย็บผ้าที่แข็งแรงทนทาน ปัจจุบันก็ยังมีใช้อยู่ในหลายบ้าน 

จักรไฟฟ้า ใช้กันมากในปัจจุบัน ผ่อนแรงไม่ต้องใช้เท้าถีบเหมือนจักรหัวดำ ใช้การควบคุมการเดินเข็มด้วยตัวเท้าเหยียบ (foot control) สายพานเป็นวงขนาดประมาณ 5 นิ้ว นำไปคล้องระหว่างแกนหมุนเข็มกับแกนของมอเตอร์ไฟฟ้า ข้อเสียคือ ถ้าไฟฟ้าดับก็ใช้งานไม่ได้  

จักรกลุ่มนี้ใช้เย็บงานหนัก เช่น ผ้าใบ ผ้าหนา หนัง ไม่ได้ เพราะจะทำให้กลไกของจักรเสีย ถ้าเน้นใช้งานหนัก ควรเลือกจักรอุตสาหกรรมเลยค่ะ

จักรอุตสาหกรรม
 

 ใช้ในงานตัดเย็บระดับอุตสาหกรรม  รูปร่างหน้าตาและการใช้งานจะแตกต่างจากจักรหัวดำและจักรไฟฟ้า ถ้าจะเปรียบเทียบก็คงประมาณรถเก๋งกับบรรทุกนั่นล่ะค่ะ เพราะแม้จะมีล้อและเครื่องยนต์ที่ทำให้เคลื่อนที่ได้เหมือนกันแต่จะมีความสามารถในการขนส่งและความแข็งแรงที่แตกต่างกัน

จักรอุตสาหกรรมได้รับการออกแบบมาให้ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมตัดเย็บเสื้อผ้า แต่ช่างตัดเย็บเสื้ออาชีพก็ใช้จักรชนิดนี้เป็นหลักเช่นกัน  จักรอุตสาหกรรมใช้งานได้ต่อเนื่องยาวนานเพราะใช้มอเตอร์ไฟฟ้าขนาดใหญ่ กำลังสูง 1/2 - 3/4 แรงม้า ขณะที่หน่วยวัดกำลังไฟฟ้าของมอเตอร์จักรบ้านเป็นหน่วยแอมแปร์ที่มีค่าน้อยกว่ากำลังไฟของมอเตอร์จักรอุตสาหกรรมมาก

จักรโพ้งหรือจักรแช็กริมผ้า

 

ใช้เย็บริมผ้าเพื่อไม่ให้ด้ายทอผ้าลุ่ยออกมา มีทั้งที่เป็นจักรโพ้งธรรมดาและจักรอุตสาหกรรม ระหว่างการเย็บแซ็กริมผ้า ใบมีดที่ติดอยู่ใกล้เข็มจะตัดชายผ้าส่วนเกินจากรอยเย็บแซกริมออกไป ทำให้ไม่ต้องมาเล็มชายผ้าหลังจากเย็บเสร็จอีก  จักรโพ้งเป็นจักรที่จำเป็นสำหรับช่างอาชีพเพราะตะเข็บริมผ้าควรต้องเรียบร้อยสวยงาม ส่วนมือใหม่ใช้จักสำหรับงานตัดเย็บเล็กๆ น้อย คงไม่จำเป็นที่จะซื้อหามาใช้ เพราะวิธีการใส่ด้ายค่อนข้างยุ่งยาก ต้องใช้ด้ายถึง 3 หลอด และเมื่อใบมีดตัดชายผ้าทื่อ ก็ต้องซื้อหามาเปลี่ยนด้วยค่ะ  ใครที่มีจักรไฟฟ้าแบบทำลวดลายซิกแซกได้ ก็อาจใช้การเย็บซิกแซกชายผ้าได้เช่นกัน แต่อาจต้องมาเล็มชายส่วนเกินทิ้งด้วยหลังเย็บเสร็จ